(c) gettyimages
Sociale huurwoningen zijn voorbehouden voor de doelgroep die er effectief recht op heeft. Wie een sociale woning huurt, mag niet tegelijkertijd een eigen woning bezitten. “Voor de controle bij buitenlandse eigendommen is dat niet zo eenvoudig”, vertelt Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele. “De FOD Financiën beschikt vaak niet over de nodige gegevens, daarom is het noodzakelijk om ter plaatse in het buitenland na te gaan of iemand dergelijk bezit al dan niet heeft. Dat vereist niet enkel de effectieve controle in het buitenland, maar ook de kennis van de praktijken en de regelgeving van al die verschillende landen.”
Raamovereenkomst
Om praktische belemmeringen weg te nemen, heeft de Vlaamse overheid (VMSW) dus een raamovereenkomst met private onderzoeksbureaus afgesloten, die gespecialiseerd zijn in het onderzoek naar onroerende goederen in het buitenland. “Zo goed als alle sociale huisvesters hebben het systeem van deze onderzoeken goedgekeurd.” Het Vlaanderenbrede eigendomsonderzoek is dus vlot uit de startbokken geschoten. “De eerste cijfers zijn goed te noemen. De evolutie van de maandelijkse cijfers leert ons dat de uitbetaalde vergoedingen maand per maand stijgen. Gezien ook de drukbezette context waar zowel de SHM’s en SVK’s in zitten (omvorming naar de eengemaakte woonmaatschappijen), als de onderzoekbureaus (langere onderzoekstijden wegens corona maatregelen), ligt dit in lijn met onze verwachtingen.“
“Ondertussen hebben ook al 14 verschillende sociale huisvestingsmaatschappijen ingetekend op een totaal van 138 onderzoeken, in 11 verschillende landen”, vervolgt Diependaele. Bovendien leveren die onderzoeken ook resultaten op. Diependaele: “Tot nu toe werd er bij 37 dossiers bewijs van onroerend bezit in het buitenland aangetoond (27%).“
Wat zeker ook meespeelt, is de media-aandacht en het draagvlak dat voor deze onderzoeken werd gecreëerd. Diependaele: “Het afradend en afschrikkend karakter van deze maatregel mag niet onderschat worden. Zo zijn er verschillende mensen met een eigendom in het buitenland nu minder snel geneigd om zich kandidaat te stellen voor een sociale huurwoning. We weten ook dat er zittende huurders hun huurcontract pro-actief hebben opgezegd, na de aankondiging dat de controlemethodiek zou aangescherpt worden. Dit bereikt uiteindelijk hetzelfde doel als een onderzoek, de woning gaat nu naar de mensen die er meer recht op hebben.”
Terugverdieneffect
Sociale woningen moeten terechtkomen bij huurders die er recht op hebben. “Niemand kan aanvaarden dat iemand die (meerdere) huizen of percelen bezit, toch nog aanspraak kan maken op een sociale woning”, stelt minister Diependaele. “Wie al een woning bezit, verliest daardoor zijn recht op een sociale woning.”
Elk dossier dat het onderzoek positief afrondt, zorgt bovendien voor meer rechtvaardigheid op de sociale huurmarkt. Minister Diependaele: “Enerzijds komt er een woning vrij voor een andere sociale huurder die er wél recht op heeft, en anderzijds moet de fraudeur zijn (vaak jarenlange) onrechtmatig genoten sociale huurkorting, terugbetalen aan de sociale verhuurder. Dat zorgt bovendien voor een terugverdieneffect voor de sociale huisvestingsmaatschappijen, die dit geld kunnen herinvesteren in nieuwe woningen en/of renovaties. Met het invoeren van deze Vlaanderenbrede raamovereenkomst hebben we dit werkjaar een belangrijke stap gezet richting meer rechtvaardigheid in sociale huur. Fraude kunnen we nooit tolereren.”
